Heb jij soms ook dat gevoel dat je misschien wel eens iets anders zou willen doen qua job? Maar je weet niet goed wat? Want eigenlijk heb je het niet zo slecht op je huidige job, maar toch kriebelt het om eens te gaan verkennen? Misschien ben je juist nog heel tevreden van je job maar wil je toch alle opties open laten, want je weet nooit of die ultieme droomjob toch komt aankloppen. Of misschien zit je net in een gouden kooi en weet je niet goed of je er wel uit wil? Krijg jij ook hartkloppingen als de zondagmiddag overgaat in de avond? Als je deze bedenkingen hebt, kan deze post je helpen bij het denkproces van wat je nu het best kan doen.
Keuzes
Dus je twijfelt om misschien de sprong te wagen?
Dat op zich vind ik al moedig want we zijn nu eenmaal in een wereld waar veel keuzes zijn, in tegenstelling tot vroeger. Want ja, onze ouders hebben minder keuze gehad en namen vaak de job aan die het meest brood op de plank bracht. Hoewel ze minder keuze hadden, konden ze wel gemakkelijker veranderen van job. Er was nu eenmaal meer werk, werk die nu overbodig geworden is of die overgenomen is door machines. Wist je dat er in de jaren 1700 ongeveer 400 verschillende jobs waren waaruit je kon kiezen? Guess what. Nu zijn het er ongeveer 500.000. Natuurlijk hebben we moeite om te weten te komen wat we precies willen doen. En als we een keuze hebben gemaakt, wil dat niet zeggen dat we dit willen doen voor de rest van ons leven.
Werk is werk?
Toen ik mijn vader vroeg hoe het ging op het werk was dit zijn antwoord: ‘Werk is werk. Werk is niet leuk, daarom is het werk.’ Het is pas recent dat we niet alleen geld willen verdienen, maar ook gelukkig willen zijn op werkvlak. Denk maar eens aan de aristocraten die gewoon niet werkten en de lagere klasse die liever ook niet hadden gewerkt. Is het wel haalbaar dat we gelukkig willen zijn op het werk? Wat vinden we nu echt belangrijk? De moderne ‘meaning of life’ gaat erom dat we – het woord zegt het zelf – vooral betekenis vinden in aspecten van ons leven. We willen onze talenten en interesses uiten zodat ze optimaal benut kunnen worden door anderen. Nuttig zijn. Daarnaast willen we natuurlijk dat er nog steeds genoeg brood op de plank komt. Sterker nog, we willen er ruim van kunnen leven. Ik vind die bedenking dat we ons betekenisvol willen inzetten wel mooi. Hoewel het ook tricky is, want wanneer ben je nuttig? Of beter: wanneer voel je je nuttig? Er zijn ook zoveel bullshit jobs die ervoor zorgen dat heel wat mensen zich niet nuttig voelen. Een bullshit job is per definitie een job die geen meerwaarde heeft. Mocht een werknemer van een bullshitjob staken, zou niemand het zelfs merken. Daarnaast zijn heel wat nuttige jobs verbullshit door de alsmaar grote toename van administratie (denk maar aan leerkrachten en de sociale sector). Is dit het nu? Ik denk dat hier ook een grote oorzaak te vinden is in al die burn-outs, bore-outs en andere mentale ziektes. En toegegeven, ik heb er ook last van gehad. We willen ons nuttig voelen. Hoeveel van die 500.000 keuzes zijn jobs die ons effectief betekenis geven? Wat we boven alles willen, is werk die betekenis geeft, werk die ofwel het lijden van andere mensen wegneemt of het plezier van andere mensen vergroot. Natuurlijk is dit niet de enige reden waarom we zouden willen veranderen van job. Het kan evengoed zijn dat we niets meer bijleren of we een ander talent ontdekt hebben.
Als we een keuze hebben gemaakt, wil dat niet zeggen dat we dit willen doen voor de rest van ons leven.
Gevangen
Toen we 18 jaar waren en vers van de middelbare school stond ons een moeilijke keuze te wachten. Wat gaan we verder studeren? Bij mij was de keuze logisch gezien ik van een ASO kwam en het sowieso de bedoeling is dat je verder studeert. Ook ik heb een hobbelige studieperiode achter de rug. Ik deed drie verschillende richtingen om dan uiteindelijk een bachelor Sociaal Werk te behalen. Het is een job die ik op niet erg vind om te doen, maar ik weet dat ik de verkeerde keuze gemaakt heb. Mocht ik nu nog eens kunnen kiezen, koos ik voor een IT-opleiding of een marketingopleiding. Misschien heb jij ook dat gevoel dat je een beetje gevangen zit in de keuzes van de 18-jarige jij? Misschien was je ook een beetje gepushed door je ouders of zelfs door de media? Familie kan een grote invloed zijn op het maken van een jobkeuze. Dat kan ook onbewust gaan, ouders kunnen subtiel een gevoel creëren van jobs die te laag of net te hoog zijn waardoor je ze onbewust in je hoofd al geschrapt hebt. Dat geldt ook voor vrienden. Ook vrienden zouden zich om de een of andere reden beledigd voelen omdat je voor die job gaat. Ook de media kan een invloed hebben, denk maar aan televisie. Hoeveel series bestaan er wel niet van dokters, advocaten, politiekers, … Misschien ken je gewoonweg je ideale job niet omdat er simpelweg geen serie van gemaakt is.
Ik wil niet leven zoals anderen dat verwachten van mij, ik wil mijn eigen leven leiden.
Wist je dat een gemiddeld leven ongeveer bestaat uit 600.000 uur? Dat klinkt veel, maar ook behoorlijk weinig. Het is dan ook belangrijk dat we in die aantal uren onszelf zo goed mogelijk kunnen leren kennen om te weten welk werk we eigenlijk zouden willen doen. Het kan dus best zijn dat je pas je roeping vindt als je 71 jaar bent, maar laat dat je niet neerslachtig maken. Misschien denk je dat je je roeping nooit zal vinden, maar dat is niet waar. Wie zoekt, die vindt. Waarschijnlijk ken je niet alle beroepen en moet je heel wat opzoekingswerk doen. Dat kan tijd kosten, maar dat geeft niet. Je hebt ten slotte 600.000 uur. Ikzelf vind het belangrijk dat ik niet aan het eind van mijn leven kom en spijt heb van niet 100% mezelf te zijn. Ik wil niet leven zoals anderen dat verwachten van mij, ik wil namelijk mijn eigen leven leiden.
Daarbij komt ook dat er minstens vijf mogelijke carrières weggelegd zijn voor elk van ons. Dat komt omdat we ook verschillende interesses en identiteiten hebben. We hoeven ons niet te duwen in één enkele jobsector (gelukkig maar). Dat maakt het al wat gemakkelijker om die roeping te vinden. Het is dus niet omdat je houdt van die job dat je niet kan houden van andere jobs. Het kan dus zijn dat je soms wel spijt voelt terwijl je toch houdt van je job. Dat mag ook. Je kan niet alles doen, kiezen is altijd een beetje verliezen. Daarnaast is het belangrijk te bedenken dat een job niet altijd is wat het lijkt. Ik betrapte mezelf erop dat ik over sommige jobs bevooroordeel en andere jobs net overschat. We moeten ons hiervan bewust zijn. Een job uitoefenen voor de eerste vijf jaar kan soms iets heel anders zijn dan hoe de job evolueert doorheen de jaren. Van de beste jobs die er bestaan hebben veel totaal geen goed begin.
Het is dus niet omdat je houdt van die job dat je niet kan houden van andere jobs.
Tijd
Het spreekt voor zich dat een mogelijke carrièrewending tijd vraagt. Zoals al beschreven, hebben we gemiddeld 600.000 uur als we tot de gelukkigen behoren die oud mogen worden. Soms krijg ik zo’n paniekaanval dat ik al bijna 30 jaar ben en ik nog zoveel wil doen in dit leven. Ik wil nog zoveel uitzoeken, mezelf verder leren kennen en weten welke jobs voor mij gemaakt zijn. Zo’n momenten zijn een wake up call die aantonen dat er eigenlijk helemaal niet zoveel tijd is en ik die tijd goed moet inzetten. En goed inzetten, is niet iedereen rond me willen plezieren, maar net kijken naar wat mij gelukkig en vooral betekenisvol maakt. Dat is voor mij belangrijk. Misschien heb jij een andere visie van tijd goed inzetten? Dat kan en dat mag. Het is noodzakelijk om die kleine paniekmomentjes te hebben zodat we ons kunnen bezighouden met denken wat we echt willen.
Als we – eindelijk – weten wat we willen, wil dat natuurlijk niet zeggen dat we die veranderingen meteen kunnen/willen doorvoeren. Verandering begint wanneer de angst van niets doen groter wordt dan de angst om een fout te maken. Neem daarvoor gerust de tijd om goed na te denken hoe je het wil aanpakken. Begin eens met een nieuwe hobby. Wie weet komen daar talenten naar boven die je niet dacht dat je het in je zou hebben. Misschien kan je gewoon eens beginnen met solliciteren. Het is niet omdat je solliciteert en de job aangeboden krijgt, dat je er ook echt moet op ingaan. Zolang je niets getekend hebt, verandert er niets. Misschien is het interessant om eens naar een paar infodagen te gaan van opleidingen die je interessant vindt. Als we iemand nieuw leren kennen, stellen we al gauw de vraag: “Wat doe je?” Vraag eens aan die mensen: “Wat zou je willen dat je gedaan had?” Stel diezelfde vraag ook eens aan jezelf.
Tips
Naast een beetje uitleg geef ik je graag ook wat tips mee over hoe je een carrière crisis kan aanpakken. Zoals vrij duidelijk omschreven is hierboven is het belangrijk om jezelf te leren kennen en te ontdekken welke jobs bij je passen. Maar hoe begin je daar nu aan?
- Hoewel het eerder een beschamend gevoel kan zijn, kan afgunst je op weg helpen naar de ideale job. Als je nieuwe mensen ontmoet en ze vertellen welke job ze uitoefenen, kun je die afgunst binnen in je voelen. Schrijf dat telkens op in een schriftje. Beter nog, maak er een Afgunst Dagboek van. Deze gevoelens kunnen je vaak meer vertellen over wat je nog zou kunnen doen als job.
- Neem het jezelf niet kwalijk om in beslag genomen te zijn door je professionele toekomst. Misschien zullen anderen zeggen dat je obsessief bent of er teveel mee bezig bent, maar alleen jij kan dat weten. Geef jezelf de tijd, ook al doet het soms pijn. Geef die pijn de plaats en tijd die het nodig heeft. Soms kan dit ook letterlijk: dagelijks kun je een beetje tijd besteden aan de pijn die je voelt.
- Maak een lijst met je angsten op vlak van werk. Voorbeelden: ik zal niet genoeg verdienen; ik zal uitgelachen worden; ik zal X teleurstellen; ik zal me vervelen; ik zal geen meerwaarde aan de maatschappij geven; ik zal mijn talenten niet voldoende kunnen inzetten. Geef elke angst een score van 1 tot 10 en kijk wat je het meest angst inboezemt.
- Stop met denken aan de jobs die je misschien zou willen doen, maar denk aan de kwaliteiten die je nodig hebt in jobs. Denk dus niet aan een grafisch designer of aan een leerkracht maar aan creativiteit, verantwoordelijkheid, zin geven, kalm blijven, teamspirit,…
- Spreek vijf vrienden aan en vertel hen dat je meedoet aan een experiment waarbij je moet vragen welke vijf jobs zouden passen bij jou (de job die je nu uitoefent niet meegerekend).
- Als je een winkel zou openen, wat zou je verkopen? Ook dat kan al veel zeggen over wat je zou willen.
- Teken op een map in de vorm van een rivier van hoe je bent gekomen waar je nu bent. Duid aan door middel van zijrivieren aan waar het heel goed ging en door middel van dammen waar je je geblokkeerd of gefaald voelde.